Hai tuần trước thời hạn mà Tổng thống Donald Trump tự đặt ra để đạt được các thỏa thuận với các đối tác thương mại chính của Mỹ, một số cuộc đàm phán được theo dõi sát sao nhất nhằm tránh các mức thuế cao hơn đang gặp khó khăn trong việc hoàn tất.

Có rất nhiều điều đang bị đe dọa: kể từ ngày 9 tháng 7, các quốc gia xuất khẩu chưa đạt được thỏa thuận song phương sẽ phải đối mặt với mức thuế gọi là “Ngày Giải phóng” của Trump, cao hơn nhiều so với mức cơ bản hiện tại là 10% được áp dụng cho hầu hết các quốc gia.

Chỉ có Vương quốc Anh là đã ký được một thỏa thuận trên giấy, dù thỏa thuận này chỉ giữ nguyên mức thuế 10% gọi là “thuế đối ứng” và vẫn chưa giải quyết được một điểm đau của Anh – mức thuế 25% đối với thép. Ở một hướng khác, Trung Quốc hiện đang có một thỏa thuận đình chiến mong manh với Mỹ kéo dài đến giữa tháng 8 để có thêm thời gian đàm phán.

Các quốc gia đang tham gia vào các cuộc đàm phán mà Washington đánh giá là mang tính xây dựng có thể sẽ được gia hạn thời hạn. Các vụ kiện nhằm thách thức thẩm quyền pháp lý của Trump trong việc áp thuế cũng tạo thêm yếu tố bất định cho các doanh nghiệp – những đơn vị đã dành 10 tuần qua hoặc để tăng mạnh đơn hàng trước thời hạn, hoặc hy vọng những lời đe dọa của Trump chỉ là chiến thuật đàm phán.

Dưới đây là tổng quan tình hình đàm phán của các nước:

Liên minh châu Âu (EU)
Kịch bản tốt nhất là đạt được một thỏa thuận nguyên tắc giữa EU và Mỹ để tiếp tục đàm phán sau thời hạn đầu tháng 7, theo Bloomberg. Tuần trước, Trump đã phàn nàn về cuộc đàm phán với EU và đe dọa sẽ từ bỏ để áp thuế đơn phương. EU, vốn đang tìm kiếm một thỏa thuận đôi bên cùng có lợi, sẽ đánh giá kết quả cuối cùng và sau đó quyết định mức độ chênh lệch – nếu có – mà họ có thể chấp nhận, hoặc liệu họ có áp dụng biện pháp đáp trả nhằm điều chỉnh sự mất cân bằng hay không.

Ấn Độ
Quan chức thương mại Mỹ và Ấn Độ vẫn muốn đạt được một thỏa thuận tạm thời trước thời hạn, nhưng hai bên đang vướng mắc ở một số vấn đề, đặc biệt là hàng nông sản. Mỹ muốn tiếp cận thị trường Ấn Độ với các giống cây trồng biến đổi gen, điều mà New Delhi từ chối. Ấn Độ thì muốn được miễn trừ khỏi thuế đối ứng và thuế theo ngành. Thủ tướng Narendra Modi đã bỏ lỡ cơ hội thúc đẩy thỏa thuận với Trump khi Tổng thống Mỹ rời Hội nghị G7 ở Canada sớm hơn dự kiến vào tuần trước.

Việt Nam
Tổng Bí thư Tô Lâm dự kiến sẽ dẫn đầu đoàn quan chức và doanh nghiệp sang Mỹ, nhằm gặp gỡ Trump và đạt thêm thỏa thuận với các công ty Mỹ để hoàn tất một hiệp định. Việt Nam đã đề xuất tăng mua hàng hóa Mỹ từ máy bay Boeing đến nông sản để đạt được thỏa thuận. Theo Bloomberg News, hai bên đã gần đạt được một khung thỏa thuận trong đó Việt Nam đề xuất mức thuế từ 20% đến 25%.

Nhật Bản
Thuế ô tô của Mỹ là rào cản chính đối với một thỏa thuận giữa Washington và chính phủ Thủ tướng Shigeru Ishiba, vốn đang chuẩn bị cho đàm phán kéo dài. Trump và Ishiba không đạt được thỏa thuận tại Hội nghị G7 ở Canada, dù trước đó đã có ba cuộc điện đàm. Lãnh đạo đối lập Yoshihiko Noda cho biết Mỹ lo ngại nhất là thâm hụt thương mại ô tô, và hiện chưa có đồng thuận nào. Hai bên đang cố gắng lên lịch vòng đàm phán cấp cao tiếp theo. Mỹ dự kiến tăng thuế với Nhật lên 24%, ngoài mức hiện tại là 25% cho ô tô và 50% cho thép và nhôm.

Hàn Quốc
Hàn Quốc chưa đạt được tiến triển đáng kể trong đàm phán. Bộ trưởng Thương mại mới Yeo Han-koo đã gặp quan chức Mỹ tại Washington ngày 23/6 nhằm xin miễn trừ các loại thuế, bao gồm cả thuế đã áp dụng cho ô tô và thép. Trước đó, cuộc gặp giữa Tổng thống mới nhậm chức Lee Jae Myung và Trump tại G7 bị hủy vào phút chót do Trump rời hội nghị sớm giữa lúc căng thẳng ở Trung Đông leo thang. Hàn Quốc có nguy cơ phải chịu mức thuế 25%, gây thêm áp lực cho nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu.

Thái Lan
Thái Lan, bị đe dọa với mức thuế 36%, đã bắt đầu đàm phán muộn với Mỹ vào tuần trước. Tổng thư ký Bộ Thương mại Vuttikrai Leewiraphan cho biết các đề xuất của Thái Lan là hợp lý và có cơ hội giảm thuế về mức cơ bản 10%. Đề xuất chính thức đã được gửi đến Washington và hiện đang đàm phán chi tiết, theo Bộ trưởng Tài chính. Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Thái Lan năm ngoái, chiếm gần 1/5 tổng kim ngạch xuất khẩu.

Malaysia
Thủ tướng Anwar Ibrahim cho biết các cuộc đàm phán với Mỹ đang diễn ra tốt sau khi quan chức hai bên gặp Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick tại Washington. Anwar cho rằng việc Mỹ áp thuế là một “thách thức đáng kể”, đồng thời cho biết khoảng 60% sản phẩm bán dẫn của Malaysia xuất khẩu sang Mỹ. Malaysia muốn giảm mức thuế Mỹ xuống dưới 10% với các lĩnh vực quan trọng cho cả hai nền kinh tế. Hai bên đã đồng ý kết thúc đàm phán trước khi thời hạn miễn thuế kết thúc, Bộ Thương mại Malaysia xác nhận tuần này.

Thụy Sĩ
Quốc gia châu Âu này cũng đang đối mặt với một trong những mức thuế cao nhất trong số các đồng minh Mỹ. Thụy Sĩ đã đưa ra một thỏa hiệp liên quan đến việc mở cửa thị trường cho một số sản phẩm nông nghiệp, theo Bộ trưởng Kinh tế Guy Parmelin, người kỳ vọng đạt thỏa thuận vào đầu tháng 7. Tuy nhiên, gần đây Bộ Tài chính Mỹ đã đưa Thụy Sĩ vào danh sách theo dõi thao túng tiền tệ, và các chính sách thương mại thất thường của Trump đã khiến Ngân hàng Trung ương Thụy Sĩ cắt giảm lãi suất 25 điểm cơ bản tuần trước sau khi đồng franc tăng mạnh.

Canada
Bị áp các mức thuế ngoài loại thuế đối ứng, nước láng giềng phía bắc của Mỹ đang tìm cách đạt thỏa thuận vào giữa tháng 7, theo Thủ tướng Mark Carney – người đã gặp Trump bên lề Hội nghị G7. Hai bên vẫn còn khác biệt, theo lời Tổng thống Mỹ, người từng phàn nàn về vấn đề nhập cư bất hợp pháp và ma túy fentanyl ở biên giới. Canada đang chuẩn bị tăng thuế vào tháng tới với thép và nhôm – hiện ở mức 25% – nếu đàm phán bế tắc.

Mexico
Mexico và Mỹ đã gần đạt thỏa thuận vào đầu tháng này nhằm dỡ bỏ mức thuế 50% mà Trump áp lên thép nhập khẩu, trong phạm vi một mức giới hạn nhất định, theo Bloomberg News. Tổng thống Claudia Sheinbaum dự kiến sẽ gặp Trump sau khi cuộc gặp trước đó bị hủy do ông rời Hội nghị G7 sớm. Việc rà soát lại USMCA – hiệp định thương mại tự do giữa Mỹ, Canada và Mexico – dự kiến sẽ chính thức bắt đầu vào cuối năm nay.

Nguồn: https://gcaptain.com/pressure-to-seal-trump-trade-deals-ramps-up-with-two-weeks-to-go/